TAALKWESTIES Waarom worden en zullen niet hoeven Laat je lezer niet lijden We hebben er allemaal een handje van: we schrijven ingewikkelder dan we praten. We gebruiken op papier andere woorden dan aan de telefoon. Omdat we denken dat dat beter ‘staat’. Omdat we denken dat dat zo hoort en beleefder is. Is dat zo? Nee! Het schrikt de lezer af. Het maakt je onnodig afstandelijk en vaag. Het maakt je boodschap lastiger te begrijpen. Kortom... laat je lezer niet lijden! Schrijf óp wat je wilt zeggen. Tekst Judith Winterkamp Het formulier dient te worden ondertekend. De vergoeding wordt overgemaakt naar uw rekening. De storing zal zo snel mogelijk worden opgeheven. Sorry, wat bedoel je precies? Vergeet u niet uw handtekening onder het formulier te zetten? We maken € 203,- over naar uw rekeningnummer 123456789. We repareren de lijn voor 3 uur vanmiddag. Oh, dat is fijn! Vermijd onnodige hulpwerkwoorden ‘Tja, dit klinkt allemaal leuk en aardig’, denk je misschien. ‘Maar hoe doe ik dat dan?’ Een van de manieren is om de lijdende vorm (worden) en andere onnodige hulpwerkwoorden (zullen en kunnen) zoveel mogelijk te vermijden. Hierboven zag je al een paar voorbeelden. Ik geef je nog meer tips om duidelijker en persoonlijker te schrijven. Zodat je dichterbij je lezer staat. Dat maakt je klantgericht. En dat wil je graag. Zegt dat eigenlijk niet genoeg? Je schrijft natuurlijk liever een eigentijdse tekst. Zonder moeilijke woorden. Je doet je best de boodschap zo helder mogelijk te verwoorden. Want je wilt graag dat je lezer je brief of teksten niet alleen leest, maar ook begrijpt. Trouwens, het is je vast opgevallen dat de voorbeelden hiervoor vol staan met lijdende vormen … Zonder lijdende vormen leest het zo: “De lijdende vorm is een kenmerk van onpersoonlijk, saai taalgebruik. Veel mensen zeggen dat vooral ambtenaren deze vorm vaak gebruiken. Het ongemotiveerde gebruik van de lijdende of passieve vorm heet ‘passivitis’ of ‘tante Doortjestijl’ omdat er vaak een door-bepaling bij staat.” Zie je het verschil? Wie doet dat? De lijdende (passieve) vorm geeft meestal alleen aan dat iets gedaan wordt. Maar je lezer wil meestal vooral weten: wíe doet dat? Daarom gebruik je liever de bedrijvende (actieve) vorm. Een voorbeeld: Passief: actief: De brief wordt geschreven door de secretaresse. De secretaresse schrijft de brief. Zie je hier ook de valkuil van de ‘tante Doortjestijl’? Haal de doorbepaling naar voren en maak je zin actief. Er zijn twee lijdende vormen: met worden (onvoltooid) en met zijn (voltooid). De vorm met zijn geeft aan dat iets gebeurd is: Met worden: Met zijn: 28 De brief wordt geschreven. De brief is geschreven. MEI 2012 MANAGEMENT SUPPORT Wikipedia zegt: “In de spreektaal, vooral in informele situaties, wordt de lijdende vorm niet zo vaak gebruikt vanwege het enigszins stijve karakter ervan.” Jan Renkema zegt in de Schrijfwijzer: “De lijdende vorm wordt als kenmerk van onpersoonlijk, saai taalgebruik beschouwd. Er wordt gezegd dat vooral door ambtenaren veelvuldig gebruik gemaakt wordt van deze vorm. Het ongemotiveerde gebruik van de lijdende of passieve vorm wordt ‘passivitis’ genoemd of ‘tante Doortjestijl’ omdat er vaak een door-bepaling bij staat.” Pagina 27

Pagina 29

Heeft u een uitgave, digitaalbladeren of digi cursussen? Gebruik Online Touch: archief digitaal op uw website plaatsen.

MSM0512 Lees publicatie 17Home