NG E S P S SPELLING- EN TAALTIPS Vaste voorzetsels Werkwoorden met vaste voorzetsels kunnen het de taalgebruiker flink lastig maken. Want, wat is nou ook alweer het juiste voorzetsel en hoe gebruik je dat? In deze Spellingen Taaltips staan vragen over de vaste voorzetsels centraal. Wat is juist: Je moet de garage via de zuidkant inrijden of Je moet de garage via de zuidkant in rijden? Je schrijft een voorzetsel aan het werkwoord vast als het werkwoord hierdoor een eigen betekenis krijgt. Inrijden betekent volgens Van Dale beginnen te gebruiken, door er (voorzichtig) mee te rijden geschikt maken voor het (volle) gebruik. Dat is een andere betekenis dan rijden in, zoals in de zin Je moet de garage via de zuidkant in rijden. Mijn advies is dan ook om in deze zin het voorzetsel in los te schrijven van het werkwoord rijden. In de zin Vroeger moesten we een nieuwe auto wel een paar weken inrijden heeft inrijden wel die eigen betekenis. Vandaar dat in dit geval in vast komt te staan aan rijden. Soms is het lastig om te bepalen of een werkwoord met het voorzetsel eraan vast een eigen betekenis heeft. Je kunt dan het beste een woordenboek pakken en controleren of het werkwoord met het voorzetsel erin staat. Als dat zo is, kun je checken of het die eigen betekenis heeft. Maar helaas geeft ook het woordenboek niet altijd duidelijkheid. Volgens Van Dale betekent inrijden zowel de straat inrijden als beginnen te gebruiken. Dat zou voor jouw zin betekenen dat in aan rijden vast komt te staan. Toch adviseert Onze Taal ook om in los te schrijven als je ergens in rijden bedoelt. Wat is juist: Ik begin vanmiddag met het uitwerken van de notulen of Ik begin vanmiddag aan het uitwerken van de notulen? Volgens Van Dale gebruik je beginnen met als je het allereerste deel van een handeling, of van een reeks samenhangende handelingen bedoelt. Wil je zeggen dat je ergens aan gaat werken, dan gebruiken we bij voorkeur het voorzetsel aan. Mijn advies is dan ook om Ik begin vanmiddag aan het uitwerken van de notulen te schrijven. Volgens mij is de zin De minister ging vergezeld van de staatssecretaris naar de bijeenkomst juist. Maar mijn collega zegt dat deze zin fout is. Is dat waar en wat is er dan mis mee? Vergezeld gaan van wil zeggen dat iets gepaard gaat met. Dit kun je natuurlijk niet zeggen van personen, dus ook niet van een minister. Dat is de reden dat de zin De minister ging vergezeld van de staatssecretaris naar de bijeenkomst niet mogelijk is. Een alternatief is De staatssecretaris vergezelde de minister naar de bijeenkomst. Ook zou je kunnen zeggen: Het bezoek van de minister en de staatssecretaris aan de bijeenkomst ging vergezeld van veel journalistieke aandacht. Een ander voorbeeld van een zin met vergezellen van is: Het instorten van de toren ging vergezeld van veel kabaal. Overigens is hier het voorzetsel met ook juist: Het instorten van de toren ging vergezeld met veel kabaal. MANAGEMENT SUPPORT FEBRUARI 2012 Wat is juist: super aardig of superaardig? Super is van oorsprong een Latijns voorzetsel. Het betekent over, boven, zeer. In het Nederlands is super altijd een onderdeel van de samenstelling. Je schrijft super dus vast aan het woord dat erop volgt: superleuk, superaardig of supercollegiaal. Natuurlijk doe je dat niet als je daarmee bedoelt dat je super tankt. < TAALTEST Welke zin is de juiste? Op pagina 28 vind je de antwoorden. 1. a. Alle hoop werd de bodem ingeslagen. b. Alle hoop werd de bodem in geslagen. 2. a. Vergezeld van haar collega’s stapte ze het restaurant binnen. b. Vergezeld met haar collega’s stapte ze het restaurant binnen. 3. a. De spijker werd de muur in geslagen. b. De spijker werd de muur ingeslagen. 4. a. De hond werd in de tuin uitgelaten. b. De hond werd in de tuin uit gelaten. 5. a. Het ongeluk ging vergezeld van een harde knal. b. Het ongeluk ging vergezeld met een harde knal. 6. a. De medewerker werd de laan uit gestuurd. b. De medewerker werd de laan uitgestuurd. Geraadpleegde bronnen: www.onzetaal.nl, Groene Boekje, de Schrijfwijzer en Vraagbaak Nederlands. Judith Winterkamp is trainer van Communicatief tekst & training. Zij geeft trainingen op het gebied van schriftelijke communicatie zoals Brieven en e-mails schrijven, Creatief zakelijk schrijven, Snellezen en Spelling en Taaltips. Informatie: www.communicatief.info. Fotografie Monique Kooijmans 27 Pagina 26

Pagina 28

Voor weekbladen, online uitgaves en artikelen zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw uitgaves.

msm010212 Lees publicatie 13Home