INTERCULTURELE ZAKEN Een blik in de spiegel Door globalisering, immigratie en individualisering neemt de diversiteit aan levensstijlen en gedragspatronen in de Nederlandse samenleving toe. Daardoor wordt ook de kans op miscommunicatie, interpretatieverschillen en identiteitsconfliten vergroot. Aan de andere kant biedt het de mogelijkheid te leren en geïnspireerd te raken door die verschillen. Sta je hiervoor open, dan kan het geen kwaad regelmatig een blik in de spiegel te werpen. Veel mensen tonen hun goede wil door mensen uit andere culturen bijvoorbeeld naar recepten te vragen. Of te informeren naar de do’s & dont’s en tips & trics om met hun bevolkingsgroep om te kunnen gaan en de kans op misverstanden te verkleinen. Inspiratie halen zij uit het leren over de ander. Maar voor een respectvolle samenleving is dit niet genoeg. Er is meer nodig om met elkaar te kunnen samenleven en te werken. Achtergronden en referentiekaders Om te beginnen is het belangrijk rekening te houden met ‘interculturele communicatie’. Dit is niet, zoals je waarschijnlijk denkt, de communicatie tussen culturen. Nee, het is de communicatie tussen mensen (!) met verschillende culturele achtergronden en daarmee ook verschillende referentiekaders. Ze gedragen zich niet volgens jouw lijstje met tien bulletpoints. Ze gedragen zich wél als individu. Kun jij openstaan voor de verschillen tussen mensen, zonder te stereotyperen? Ben jij in staat om mensen ‘out of the box’ te plaatsen? Het is niet zinloos om patronen van culturele verschillen te ontdekken in menselijk gedrag. Het lastige is alleen dat die patronen continu in ontwikkeling zijn. Zeker in een multiculturele omgeving beïnvloeden mensen elkaar voortdurend. Kennis over culturele patronen kan daardoor snel verouderen. Denk maar eens aan de Nederlandse cultuur van een paar decennia geleden, met zijn zuilen en zuinigheid. We vinden het logisch dat de Nederlandse cultuur zich steeds vernieuwt. Hetzelfde geldt voor andere culturen. Alleen hebben wij de neiging om zaken eenvoudig te houden, en ervan uit te gaan dat er bij anderen weinig verandert. Gewoon versus buitengewoon Omdat je jezelf als ‘gewoon’ beschouwt met de emoties en belangen die je van jezelf kent, vergelijk je anderen met jouw normen en waarden. De gewoonten van een ander individu uit een andere cultuur zijn dan al gauw ‘buitengewoon’. Blijf je vasthouden aan je lijstje waaraan de ander moet voldoen, dan staat dat inlevingsvermogen OPLOSSING TEST SPELLING- EN TAALTIPS VAN PAGINA 27 1. a. Alle hoop werd de bodem ingeslagen. 2. a. en b. Beide fout 3. a. 4. a. De spijker werd de muur ingeslagen. De hond werd in de tuin uitgelaten. 5. a. en b. Beide goed 6. a. De medewerker werd de laan uit gestuurd. en verbinding in de weg. Vooruitgang zit er in dat geval niet in. De verschillen in mensen zorgen voor het leggen van uiteeenlopende prioriteiten en accenten. Zij geven zaken op een andere manier vorm. Maar uiteindelijk gaan er onder die verschillen veel overeenkomsten schuil. Ook binnen andere culturen worden mensen gemotiveerd door menselijke behoeftes, door angst voor verlies en verandering, door zelfbescherming en de behoefte aan een positief zelfbeeld. En ook door de behoefte geaccepteerd te worden door een groep en toch de eigen weg te volgen. Als je dat herkent en de neiging kunt weerstaan ‘ander’ gedrag onlogisch en onredelijk te vinden, zorg je voor verdraagzaamheid en respect. De kern van de zaak Door jezelf figuurlijk een spiegel voor te houden, kun je je eigen veronderstellingen, voorkeuren en communicatie- en gedragsstijlen kritisch bekijken. Dan zie je ook waar ruimte is om flexibel om te gaan met andere gezichtspunten, waar die ruimte ophoudt en waar dus je grenzen liggen. Als je weet hoeveel behoefte je zelf hebt aan relatieopbouw en veiligheid in een gesprek, is het makkelijker je smalltalk uit te bouwen voor mensen die daar meer behoefte aan hebben. Met de voorgehouden spiegel krijg je ook inzicht in de mate van je geduld en het moment waarop je tot de kern van de zaak komt. Het maakt het makkelijker om jezelf te herkennen in een ander. Diversiteit biedt inspiratie en een manier om jezelf scherp te houden. Wat kun je leren van anderen? De manier waarop je tegen dingen aankijkt hoeft niet overboord, maar je kunt wel openstaan voor andere perspectieven. Juist van de mensen die anders zijn dan jijzelf, kun je veel leren. Uiteraard help het als ook die ander af en toe in de spiegel kijkt, maar dat heb je niet in de hand. Hoeveel je zelf bereid bent te leren, daar heb je invoed op. < Arjen Verdooren Intercultureel trainer/ adviseur bij KIT IMC (www.kit.nl/imc) 28 FEBRUARI 2012 MANAGEMENT SUPPORT Pagina 27

Pagina 29

Heeft u een tijdschrift, you can flip of digi publicaties? Gebruik Online Touch: lesboek digitaal zetten.

msm010212 Lees publicatie 13Home