COMMUNICEREN van de tekst kunnen interpreteren. In de tekst kun je vervolgens ingaan op de oorzaak of de gevolgen van het beeld dat je met de grafiek laat zien. Een grafiek is ook geschikt om veranderingen ‘onder de motorkap’ te laten zien: de winst is stabiel, maar zowel de omzet als de kosten stijgen snel. Of, het totale ziekteverzuim schommelt al jaren rond de 5 procent, maar wordt wel steeds meer veroorzaakt door enkele langdurig zieken, terwijl de overige werknemers juist minder vaak ziek zijn. Het succes van een grafiek hangt af van de grafiekkeuze. Wel is er één algemene regel: zorg voor een sobere opmaak die de gegevens zo veel mogelijk benadrukt. Gebruik daarom geen driedimensionale grafieken, hoe indrukwekkend die er op het eerste gezicht ook uitzien. Driemensionale grafieken zijn erg lastig af te lezen, en vaak zit een deel van de gegevens ‘verstopt’ achter andere gegevens (grafiek 1). Jaarlijkse kosten per kostensoort (in €1.000.000,-) 35 30 25 20 15 10 5 0 2009 2010 2011 Grafiek 1 Door de schuine assen zijn de driedimensionale grafieken lastig te interpreteren. Lijngrafiek - trends in de tijd De lijngrafiek is geschikt voor ontwikkelingen in de tijd. De tijd staat altijd op de horizontale as, terwijl de verticale as bijvoorbeeld winst, kosten of omzet weergeeft. Let erop dat de tijd ‘regelmatig’ verloopt: elke centimeter van de horizontale as staat voor eenzelfde tijdsverloop. Als je hiervan afwijkt, kun je de grafiek nauwelijks nog goed interpreteren. Kosten (in euro) 27,123,900 27,123,800 27,123,700 27,123,600 27,123,500 27,123,400 2005 2006 2007 2008 2009 Grafiek 2 Lijngrafiek waarbij de y-as niet op 0 begint. Hierdoor lijkt het alsof de kosten flink gestegen zijn. MANAGEMENT SUPPORT JULI/AUGUSTUS 2012 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2009 2010 2011 Grafiek 5 Staand staafdiagram. Om een vergelijking van de totale kosten per jaar te maken, zijn de staven gestapeld. 21 10 15 20 25 30 35 0 5 2009 2010 2011 Grafiek 4 Staand staafdiagram. Om een vergelijking van de kostensoorten per jaar te maken, staan de staven naast elkaar. Totale jaarlijke Kosten naar kostensoort, in € 1000,In principe begint de verticale as altijd bij 0. Als je hiervan afwijkt, moet je dat heel duidelijk in de grafiek en de tekst aangeven. Tenzij je de lezer wilt bedonderen, zoals in grafiek 2 het geval is. Door hier de verticale as niet op 0 te zetten, wekt de grafiek de indruk dat de kosten zeer snel stijgen. In werkelijkheid zijn de kosten al jaren min of meer stabiel (grafiek 3). Kosten (in euro) 3,00,00,000 2,50,00,000 2,00,00,000 1,50,00,000 1,00,00,000 50,00,000 0 2005 2006 2007 2008 2009 Grafiek 3 Lijngrafiek met dezelfde gegevens als in grafiek 2, maar dan met een y-as die op 0 begint. Staand staafdiagram - vergelijken in de tijd personeel productie marketing Met een staand staafdiagram vergelijk je gegevens met elkaar in de tijd. Je wilt bijvoorbeeld weten hoe de verschillende kostensoorten zich ontwikkelen door de jaren heen. In dat geval zet je de kostensoorten per jaar naast elkaar (grafiek 4). Ben je meer geïnteresseerd in de totale kosten per jaar, maar wil je wel laten zien hoe die zijn opgebouwd, dan stapel je de kosten op elkaar (grafiek 5). Totale jaarlijke Kosten naar kostensoort, in € 1000,personeel productie marketing marketing productie personeel Pagina 20
Pagina 22Interactieve digi handleiding, deze spaarprogramma of reisgids is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal bladerbaar uitgeven van online archief.
19:MSM070812 Lees publicatie 20Home