TAALKWESTIES aan geven. Ook dit zijn contaminaties. Maar doordat ze bewust worden gemaakt en doordat ze algemeen geaccepteerd zijn, rekenen we deze niet (meer) fout. We kennen er heel wat in onze taal: Word je uitgenodigd voor een ontbijt, lunch of een brunch? Minder consumeren noemen we consuminderen. Je collega die eigenlijk je concurrent is, is je concullega. Muesli met een krokante bite heet cruesli. Een soap die over het echte leven gaat, is een docusoap. Nog een paar creatieve contaminaties zijn: • infotainment • krommunicatie • nettiquette • shopaholic • boerkini • smog Onherkenbare contaminaties Naast creatieve contaminaties zijn er ook samenvoegingen die al zo lang in gebruik zijn, dat we niet eens meer weten dat ze ooit fout waren. Een voorbeeld hiervan is veronderstellen. Ooit was dit een contaminatie van vermoeden en onderstellen, maar inmiddels is veronderstellen correct Nederlands. Renkema geeft in de Schrijfwijzer (2012) voorbeelden van inmiddels volledig geaccepteerde mengvormen: • tussen de middag (tussen de werktijden en omstreeks het middaguur) • bedacht ik me (Ik herinner me en ik bedenk dat) CONTAMINATIES VAN BN’ERS Wil je nog veel meer contaminaties lezen, kijk dan eens op contaminatie.nl. Daar vind je er heel veel, onder andere uit de mond van bekende Nederlanders. Ook kun je zelf contaminaties toevoegen. Elke contaminatie bevat een toelichting. Mijn favorieten zijn: • De spelers gaan voor hem door het lint (gaan voor hem door het vuur en gaan door het lint - Frank de Boer) • Dat ging buiten mijn rug om (dat ging buiten mij om en dat gebeurde achter mijn rug. - Frits Barend) • Met het mes op de tanden (met haar op de tanden en met het mes tussen de tanden - Jack van Gelder) • Een kabinet dat de rit uitmaakt (Een kabinet dat de rit uitzit en een kabinet dat de rit afmaakt - Pechtold) • Het verhaal dat ik heb opgehouden (het verhaal dat ik heb gehouden of heb opgehangen - Marco Verhoef) • Een minister die het vuur uit zijn schoenen loopt (een minister die het vuur uit zijn sloffen loopt en iemand het vuur na aan de schenen leggen - Sywert van Lienden) • Verdwijnen aan de horizon (verdwijnen achter de horizon en verschijnen aan de horizon - Blöf) • Geen enkele rol van betekenis spelen (geen enkele rol spelen en dat heeft geen betekenis - een presentator van de Olympische Spelen) De leukste contaminatie vind ik mond-op-mondreclame. Deze reclame gaat wel heel letterlijk van de ene mond over naar de andere mond. Hier wordt mond-op-mondbeademing verhaspeld met mond-tot-mondreclame. Mond-op-mondreclame kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. • vorige week (de vorige week en verleden week) • op vakantie (op reis en met vakantie) • per ongeluk (bij ongeluk en per abuis) • versturen (verzenden en sturen) Het is een gek verschijnsel in onze taal dat we iets wat fout is, goed vinden naarmate het veel en langdurig wordt gebruikt. Je zou dus kunnen denken, dat een contaminatie geen kwaad kan omdat hij ooit wel goed zal zijn. Helaas, zo simpel is het niet. Zo lang een contaminatie niet is geaccepteerd, maak je echt een taalfout als er een in je tekst staat. Opletten dus! Soms ben je zo gewend aan je eigen contaminaties, dat je ze niet meer ziet. Maar pas op, je lezer waarschijnlijk wel. Laat een belangrijke tekst daarom altijd door een collega nachecken, zodat je zeker weet dat hij contaminatievrij de deur uit gaat. (Natuurlijk, nachecken heb je meteen gesignaleerd!) Bronnen: www.contaminatie.nl www.onzetaal.nl Jan Renkema; Schrijfwijzer. Boom 2012. ISBN: 9789461056962 Eric Tiggeler; Vraagbaak Nederlands. Sdu Uitgevers, 2005. ISBN 9012108551. < MANAGEMENT SUPPORT NOVEMBER 2012 29 Pagina 28

Pagina 30

Voor vakbladen, online onderwijs catalogussen en spaarprogramma zie het Online Touch CMS beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw uitgaven.

MSM1112 Lees publicatie 24Home