PSYCHOLOGIE Gezocht: betrouwbare, valide test voor zelf ontplooiing en loopbaanontwikkeling Het draait deze maand in Management Support magazine om het Salarisonderzoek. Wil je als secretaresse de onderhandeling aangaan over je beloning, of ga je solliciteren, dan wil je natuurlijk wel weten hoe je in de markt ligt, wat je goede kanten zijn en je ontwikkelpunten, eigenschappen en competenties. Je kunt het zo gek niet bedenken of er is wel een test voor. Maar… heb je er eigenlijk écht iets aan? Tekst Roos Woltering Na een rondvraag (op LinkedIn en tijdens een workshop voor secretaressen, in totaal zo’n twintig personen) blijkt dat veel secretaressen nog niet veel vertrouwen hebben in tests op het internet. Überhaupt het idee van psychologische tests spreekt een aantal van jullie niet aan. ‘Het blijven toch geautomatiseerde processen die niet alle facetten kunnen raken’ en ‘Je wordt zo in hokjes geplaatst, terwijl elk mens toch uniek is’ zijn reacties die ik terugkreeg. Er zijn ook secretaressen voor wie de tests wél hun nut bewezen hebben. ‘Zeker in de tijd dat ik twijfelde of ik op mijn plek zat bij mijn werkgever, heb ik veel testjes gedaan, van drijfveren tot beroepskeuzetests. Het gaf mij een beter beeld van wie ik ben en wat ik leuk vind.’ Wat vooral naar voren komt is dat de testjes leuk zijn om in te vullen, maar dat jullie niet te veel waarde hechten aan de uitslag. Psychodiagnostiek De psychologische tests waarover we het in dit artikel hebben, zijn ontstaan vanuit de psychodiagnostiek, dit is de leer van het stellen van een diagnose op het gebied van de psychologie. In eerste instantie is de psychodiagnostiek ontwikkeld om menselijk gedrag te kunnen voorspellen. Al snel bewees de test zijn economisch nut toen het Amerikaanse leger en het bedrijfsleven ze vanaf de jaren ‘30 van de vorige eeuw inzetten voor het selecteren van de juiste man op de juiste plaats. Tegenwoordig worden tests nog steeds veelvuldig gebruikt in sollicitatieprocedures, dit wordt dan een assessmentcenter of gewoon een assessment genoemd. Door de opkomst van internet zijn er veel meer mogelijkheden gekomen om tests te gebruiken. Van ‘Hoeveel uitstraling heb jij?’ tot ‘De22 domme-blondjes-test’ of ben je sensitief, sportief, avontuurlijk, liefdevol, competitief of hooggevoelig? Voor bijna alles is op internet wel een (gratis) test te vinden. Maar hoe scheid je nou het kaf van het koren? Ik bel met Sylvain Engelen, medeoprichter en eigenaar van 123 test BV (een van de grootste aanbieders van gratis en betaalde tests op internet) en vraag of hij mij wegwijs kan maken. Sylvain schept direct duidelijkheid: ‘Van de tests die je op internet kunt doen, zijn er negen van de tien kwalitatief niks waard. Best leuk om te doen, maar je moet de uitslag van zo’n test met een flinke korrel zout nemen. Maar de tests die wel kwalitatief goed zijn, kunnen zeer nuttig zijn om te doen.’ Feit is dat het doen van tests ontzettend populair is. ‘Alleen 123test.nl heeft al 10.000 bezoekers per dag en op jaarbasis worden er 2,5 miljoen tests afgenomen’, aldus Sylvain. KWALITEIT VAN DE TEST Validiteit Meet de test wat deze zegt te meten. Bijvoorbeeld: meet een thermometer daadwerkelijk hoe warm het is in graden Celsius of doet hij dat in Fahrenheit? Dus meet een test over loopbaankeuze daadwerkelijk welke baan goed bij jou zou passen en bijvoorbeeld niet wat je in je vrije tijd het liefste zou doen? Betrouwbaarheid Is de test betrouwbaar? Ofwel, geeft de test iedere keer dat je deze doet, ongeveer dezelfde uitslag? Om bij het voorbeeld van de thermometer te blijven: als je een thermometer in badwater van 38 graden hangt, moet hij 38 graden aangeven en niet de ene keer 35 en de andere keer 40 graden. Bij bijvoorbeeld een Big Five betekent dit dat je scores elke keer ongeveer hetzelfde moeten zijn, de basis van jouw persoonlijkheid wisselt per slot van rekening ook niet van dag tot dag. Normering Een testresultaat zegt pas iets als je weet hoe jouw score zich verhoudt tot de score van andere mensen. Het beste kun je vergeleken worden met mensen die veel op je lijken. Als je een Nederlandse vrouw van 45 jaar met een mbo-opleiding bent en een assertiviteitstest hebt gedaan, kun je het beste vergeleken worden met een normgroep (die dezelfde test al eerder gemaakt heeft) waarin vrouwen zitten tussen de 40 en 50 jaar met een mbo-opleiding. Dan weet je zeker dat verschil in cultuur, opleiding of leeftijd geen invloed heeft op de score. Pas dan kun je iets zeggen over jouw gedrag in vergelijking met dat van anderen uit de normgroep. Helaas is het zo dat er op internet veel gratis tests worden aangeboden die geen resultaat geven op basis van een vergelijking tussen jou en een normgroep. De maker van de test heeft dan zelf bedacht wat een hoge of lage score is omdat het bepalen van een normscore nogal tijdrovend en duur is. DECEMBER 2012 MANAGEMENT SUPPORT Pagina 21
Pagina 23Scoor meer met een e-commerce shop in uw relatiemagazines. Velen gingen u voor en publiceerden catalogi online.
MSM1212 Lees publicatie 1Home